Jeszcze jakieś 15 lat temu uważałam język niemiecki za najbrzydszy na świecie. Serio! No co prawda nie znałam jeszcze wtedy szwajcarskiego niemieckiego (wybaczcie wszyscy znajomy z Zurychu, Berna i Bazylei!), ale od początku nauki tego języka męczyłam się z wymogą, odmianą, zaimkami wskazującymi i liczebnikami. Gdyby mi ktoś wtedy powiedział, że znajdę pewną rozkosz w słuchaniu niemieckiego, że będę delektować się brzmieniem poszczególnych słów lub czerpać radość z mówienia w tym języku, obśmiałabym się jak norka! Ja i niemiecki? Never ever!

No i proszę, jak to w życiu przewrotnie bywa – obecnie używam niemieckiego częściej niż polskiego, z mężem i jego rodziną rozmawiam wyłącznie w tym języku, ba, właśnie niemiecki jest na tym etapie życia moim narzędziem pracy! Mało tego, pokochałam język niemiecki, razem z jego skomplikowanymi liczebnikami, zaimkami, przyimkami, czasami i innymi wyjątkami! Żeby nie było – słowo Eichhörnchen, czyli wiewiórka, nadal przyprawia mnie o ból zębów, ale poznałam również wiele innych słów, które w piękny, harmonijny i romantyczny sposób odzwierciedlają pewne elementy niemieckiej duszy.

Oto moja osobista lista 10 ulubionych słów w języku niemieckim

1Frühlingsgefühle

Zacznę od słowa bardzo na czasie: Frühlingsgefühle pojawia się w rozmowach dosyć często właśnie w okolicach marca/ kwietnia i oznacza po prostu poczucie radości z powodu nadchodzącej wiosny. Nie ma w języku polskim odpowiednika, będącego w stanie jednym wyrazem oddać całą tę orgię radości, nadziei, dobrego humoru, ciepła, śpiewania ptaków, kolorów i optymizmu, jakie pojawiają się wraz z tym słowem. To przejście ze strefy szarości, zimna, ponurości do euforii, poczucia spełnienia i ufności w to, że koło życia zacznie się toczyć od nowa. To nie tylko radość z nadchodzącej wiosny – ja tu słyszę również wielką energię do życia, chęć dzielenia się tym entuzjazmem i głośno szumiące w kościach nowe siły witalne. Uwielbiam nie tylko to słowo, ale i właśnie ten stan, kiedy po wielomiesięcznej szarości, nagle nadchodzi ciepły, łagodny dzień, a słońce powoli, ale skutecznie rozgrzewa zmarznięte komórki. Znacie to uczucie, kiedy widok pierwszych pączków na drzewach sprawia, że macie ochotę skakać z radości i całować każdego, kto przechodzi obok? No właśnie, to są właśnie Frühlingsgefühle!

2 Farbefroh / farbenfreudig

Niby samo słowo farbefroh oznacza, że coś jest barwne lub kolorowe, a ja słyszę tu jeszcze echo radości, o której pisałam w punkcie powyżej. W stereotypach, jakie krążą o Niemcach, nie mają oni poczucia humoru, są raczej ponurzy i nudni. A tu proszę, to co kolorowe, może wzbudzać radość, wywoływać uśmiech na twarzy, wprowadza wesołość i pozytywne nastawienie do życia! I to nie tylko na wiosnę! A więc moi drodzy, kolorem na depresję i chandrę! 😉

10 ulubionych słów w języku niemieckim_farbenfroh

3Fernweh / Heimweh

Żeby nie było, że mi tylko takie wesołości w głowie, w końcu Niemcy to nie tylko naród uwielbiający karnawał, szlagiery i festyny ludowe. Niemiecka dusza bowiem zawsze za czymś tęskni. Ten „ból istnienia” to nie tylko znany z książek Weltschmerz, czy raczej weltszmerc, o którym śpiewali Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski.

10 ulubionych słów w języku niemieckim_Weltschmerz

Mówiąc o tęsknocie, nostalgii czy wyrazie jakiegoś braku mam przede wszystkim na myśli na inne słowa:

  • Fernweh jako wyraz tęsknoty za dalekim krajem

oraz

  • Heimweh jako tęsknota za własnym krajem.

Bardzo podoba mi się to rozdzielenie tęsknoty na dwie różne kategorie – zwłaszcza z perspektywy emigranta słowa te nabierają szczególnego znaczenia. Pisałam już kiedyś o tym poczuciu wyobcowania, kiedy wracam do Polski na urlop i o problemach z adaptacją w kraju, jak i o poczuciu bycia gościem we własnym domu. Z drugiej strony każdemu emigrantowi bliskie jest potrzeba rozwinięcia skrzydeł i wzbicia się wysoko ponad polskie (czy inne) łąki – chęć poznania świata, zasmakowania nieznanego, wskoczenia na głęboką wodę czy sprawdzenia się w nowej sytuacji. Te emocje i to rozdarcie najlepiej właśnie oddają dla mnie niemieckie słowa Heimweh i Fernweh.

10 ulubionych słów w języku niemieckim_Fernweh-Heimweh

4Wanderlust

Słowo Wanderlust jest kuzynem wyrazu Fernweh, jest jednak zarazem o wiele bardziej radosnym, nie obciążonym właśnie tym bólem świata, pozbawionym rozkminy, rozdarcia, smutku zwrotem. To czysta radość z podróży, chęć kontaktu z przyrodą, to wędrówka, wdrapanie się na szczyt góry, spojrzenie na swój świat z innej perspektywy. Wanderlust to jednak coś więcej niż tylko „ochota na wędrówkę” – to radość życia, poczucie harmonii z naturą, chęć pokonanie własnych słabości i rozpierająca nas energia, to wyprawa po przygodę oraz satysfakcja okupiona ciężką fizyczną pracą. To wędrówka, której sensem jest droga, a nie cel podróży.

No, podejrzewaliście Niemców o taki romantyzm? Ja w tych słowach mocno czuję echo słowiańskiej duszy, może dlatego tak mocno dla mnie grają.

5Neuland

Co prawda w dosłownym tłumaczeniu chodzi o nowe tereny, niezbadaną dziedzinę, czy po prostu zupełną nowość, ja jednak gdy słyszę wyraz Neuland, widzę niemieckich konkwistadorów, zdobywających nowe lądy poprzez wbicie przysłowiowej flagi z obcą ziemię 😉 No jakoś nie mogę się od tego obrazka uwolnić, ale nie mam z nim jakiś negatywnych emocji i mimo skojarzeń, wywołuje we mnie pozytywne uczucia. Może dlatego, że wiele rzeczy w moim życiu było dla mnie właśnie Neuland i nadal wiele takich jest – uczę się nowych zjawisk, rozwijam swoje umiejętności, pracuje nad sobą itp. Dzięki temu oswajam moje otoczenie i nie jest już ono dla mnie takie obce.

10 ulubionych słów w języku niemieckim_Neuland

6Urvertrauen

Pierwszy raz z pojęciem Urvertrauen spotkałam się, czytając (liczne) poradniki dla kobiet w ciąży. Znajdowały się tam różne informacje i podpowiedzi, jak postępować z noworodkiem, jak radzić sobie z emocjami, zarówno swoimi, jak i niemowlęcia itp. W jednym z poradników autorzy radzili, aby reagować na każdy płacz dziecka, nie zostawiać go samego sobie, gdyż może to zburzyć jego podstawowe poczucie zaufania, czyli właśnie Urvertrauen. W tej samej książce dowodzono również, że osoby dorosłe, które wykazują pewną niechęć do obcych, chorobliwy strach przed nieznanym, nie potrafią zaufać swojej intuicji i intuicyjnej ocenie sytuacji, mogły cierpieć we wczesnej fazie dzieciństwa na zaburzenie tego poczucia zaufania do najbliższego otoczenia. Pewnie jakiś dobry psycholog mógłby to lepiej wytłumaczyć, ale generalnie tkwi dla mnie w tym słowie wszystko to, co rodzic może przekazać swojego bezbronnemu niemowlakowi -poczucie bezpieczeństwa, opiekę, szacunek, troskę i oczywiście miłość. A to są doskonałe podstawy do tego, aby wychować radosnego, ciekawego świata i pewnego siebie człowieka.

10 ulubionych słów w języku niemieckim_Urvertrauen

7Kaffee und Kuchen

Może zwrot Kaffee und Kuchen nie jest specjalnie unikalny w skali światowej, dla mnie jednak jest synonimem pewnego dobrobytu, zadowolenia z życia, towarzyskości, otwartości na drugiego człowieka i czerpania radości z codziennych chwil. Bo wiadomo, że kawa w towarzystwie fajnej osoby i smacznego ciasta to prawdziwa rozkosz dla ciała i ducha! Kiedy umawiam się z kimś na kawę i ciastko, to ta perspektywa dosłownie dodaje mi skrzydeł i podnosi poczucie zadowolenia. A ze spotkania wychodzę podbudowana, z żywo płynącymi krwią i cukrem w żyłach. Od razu czuję się optymistycznej nastawiona do życia 🙂

8Brotzeit / Abendbrot

Właściwie oba powyższe zwroty związane są z chlebem i z posiłkami, jednak oba mają różna znaczenia. W równym stopniu implementują, że chodzi o „zimny posiłek”, także nie ma co spodziewać się tu ciepłego dania czy wyszukanego menu. Brotzeit to nie tylko przekąska, ale również przerwa na obiad – tu właśnie element czasu ma znaczenie. Robię sobie przerwę na lunch, zjadam coś małego, bo przede mną jeszcze dużo pracy. Wyciągam z plecaka zapakowaną w domu kanapkę, smaruję szybko chleb dżemem czy nutellą, zjadam to, co znajduje się w mojej śniadaniówce. Wieczorem z kolei, gdy nie mam czasu gotować na ciepło, jem Abendbrot, czyli kolację na zimno. Zwykle kanapki, ale może to być również coś na kształt bufetu, składającego się z wędlin, serów, surowych warzyw itp. Często zapracowane mamy tłumaczą się z lekkim zmieszaniem, że niestety dzisiaj nie zdążyły ugotować nic na ciepło i u nich dziś na kolację tylko Abendbrot… Wiem, bo sama często praktykuję 😉

9Ohrwurm

Mimo że Ohrwurm w dosłownym tłumaczeniu oznacza skorka, najczęściej Niemcy używają tego zwrotu, mówiąc o wpadającej w ucho melodii. No i ja wtedy zawsze widzę tego skorka, który podczas nocy spędzonej w namiocie, wszedł komuś do ucha i mu tam urzęduje, grając na garach, czy raczej na trąbce 😉 Ale pojęcie to jest genialne, bo w prosty sposób oddaje to, na co w języku polskim trzeba użyć kilku lub kilkunastu słów, aby dokładnie przedstawić to uczucie, kiedy nie możesz pozbyć się z głowy pewnej melodii. Bo to nie tylko piosenka, która wpadła Ci w ucho i przyjemnie tak sobie wybrzmiewa – niekiedy to upierdliwa melodia, o której nie możesz przestać myśleć, choć bardzo się starasz.

10Tohuwabohu

Żeby nie było, że jestem taka poważna, metafizyczna i filozoficzna – pod lupę wzięłam również bardzo zabawne słowo Tohuwabohu, które w żaden sposób nie brzmi, jak typowo niemiecki wyraz. Tohuwabohu dosłowienie oznacza rozgardiasz i bałagan, myślę jednak, że śmiało można je porównać do naszego pierdzielnika! Brzmi zupełnie odlotowo, jak nazwa afrykańskiego plemienia lub imię egzotycznego bohatera jakieś powieści dla młodzieży, np. „Tohuwabohu zdobywa skarb”. A oryginalnie Tohuwabohu pochodzi podobno z hebrajskiego i oznacza pustynię i pustkę. Obecnie wielu rodziców używa tego określenia po wkroczeniu do dziecięcego pokoju, w którym panuje mega bałagan!

10 ulubionych słów w języku niemieckim_Touhuwabouhu

Tak właśnie wygląda lista moich 10 ulubionych słów w języku niemieckim. Znacie wszystkie z wymienionych przeze mnie zwrotów czy słów? Może któreś z nich też należy do Waszych ulubionych? Ciekawa jestem, jakie są Wasze inne ulubione niemieckie słowa i z czym Was się one kojarzą. Podzielcie się w komentarzu!