Rzeka mleka czyli o dobrym karmieniu piersią

Wbrew tytułowi nie chcę pisać o zaletach karmienia piersią lub wyższości naturalnego mleka nad pokarmem z proszku. Ponieważ moja i Synka przygoda z karmieniem trwała około roku, a ja przeszłam w tym czasie przez różne fazy, problemy, doświadczyłam skrajnych emocji, radziłam się w wielu instytucjach i u wielu osób, chciałabym w skrócie tę drogę tu opisać, aby być może pomóc niektórym w szybszym znalezieniu prostych  i pomocnych rozwiązań.

Gdy po pierwszych trudnych dniach i nocach Synek wreszcie zrozumiał, do czego w ogóle służy podawana mu pierś i o co chodzi z tym całym karmieniem, było mi po prostu wspaniale! Mleko jakimś cudem płynęło, dziecko ssało i przybierało na wadze, a ja pękałam z dumy, że mój organizm daje radę. Niewiele jest takich momentów w życiu, a to był właśnie jeden z nich, podczas których czuje się całkowitą harmonię z naturą, z kosmosem, z całym światem! Ten mały człowieczek, który przez 9 miesięcy zmieniał się z „kijanki” w piękną ludzką istotę, sprawił, że moje ciało włączyło się w odwieczny rytm Matki Natury. I było mi z tym cudownie! Niestety do momentu, kiedy dostałam pierwszego zapalenia piersi, czyli jedynie przez jakieś 7-8 dni od porodu…

Zaczęło się, jak jakieś przeziębienie albo raczej grypa. Bóle stawów i mięśni, pękająca głowa, ogólne zmęczenie, a za chwilę bardzo wysoka gorączką i twardniejąca pierś. Jednak nie to było najgorsze, a fakt, że czułam się oszukana i bardzo rozgoryczona. W końcu wszystko układało się tak pięknie i harmonijnie, aż tu nagle taki cios. No i pytania, co robię źle, gdzie popełniam błąd, co robić i jak dalej karmić. Moja położna przychodziła do mnie niekiedy nawet 2 razy dziennie, pomagając mi w rozwiązaniu problemu. Robiłam najpierw okłady ciepłe (przed karmieniem) i zimne (po karmieniu). Rozgrzewałam zatory mleka lampą na podczerwień i chłodziłam piersi, smarując je zimnym twarogiem. Spędzałam godziny, próbując odciągnąć pokarm laktatorem. Masowałam, przystawiałam Synka w najróżniejszych pozycjach. W końcu pomogły globulki homeopatyczne, które wpływały na nieznaczne zmniejszenie pokarmu, co odblokowywało kanały mleczne. A gdy mleka nagle zrobiło się mało, piłam hektolitry piwa słodowego, herbatek wpierających laktację, eliksiry z rokitnika (Sanddorn) oraz tarniny (Schlehe), połykałam mlekopędne tabletki z kozieradki (Bockshornklee), a gdy to wszystko niewiele pomagało, stosowałyśmy z położna nawet rodzaj hipnozy!

Nie to jednak było najgorsze – od czasu pierwszego zapalenia piersi karmienie zaczęło mi po prostu sprawiać ogromny ból i nie było już mowy o harmonii, poczuciu spełnienia itp. Poranione do krwi brodawki (uwaga! kiedyś Synek zrobił zupełnie czarną kupkę, co mnie strasznie przestraszyło; potem u lekarza okazało się, że to od żelaza, którego nałykał się razem w moją krwią…), uczucie, jakby ktoś wbijał w nie nóż lub go cały czas w jedną i drugą stronę przekręcał. Położna poradziła mi kupienie silikonowych nakładek, które chronią brodawki, a jednocześnie pozwalają na dalsze karmienie. I na początku były one rzeczywiście naszym wybawieniem, ponieważ ból powoli ustępował, ranki goiły się i ilość pokarmu znów zaczęła się stabilizować. Jednak coś, co miało być krótkotrwałą pomocą, stało się moją zmorą, bo okazało się, że bez tych nakładek w ogóle nie mogę już karmić. Synek przyzwyczaił się do nich i nie radził sobie ze złapaniem samej piersi. I znów zaczęły się moje dylematy, bo karmienie przez te silikonowe kapturki zwłaszcza w nocy było bardzo uciążliwe i mozolne – najpierw trzeba było kapturki odszukać i nałożyć na pierś, potem w półmroku wcelować je w małą buźkę Synka; w pozycji leżącej nakładki często spadały, a po każdym karmieniu trzeba je było umyć, a więc wstać na wpół przytomnie do łazienki i poświęcić parę minut na wszystkie zabiegi higieniczne… No a później, jak już zaczęłam odważać się karmić na dworze, nakładki często wpadały prosto w piach i nie zawsze było gdzie je umyć 🙁 Nie mówiąc o tym, że odbierało to całemu karmieniu jakąś naturalność i intymność.

Pewnie spytacie: „To czemu nie zaczęłaś dawać Synkowi butelki i nie odstawiałaś go od piersi?”. Otóż podskórnie czułam, że problem leży gdzie indziej, że karmienie może jeszcze stać się przyjemne, ale muszę szukać innego rozwiązania tego problemu. I tu zaczęła się moja odyseja w poszukiwaniu pomocy.

Zupełnie nie wiedziałam, gdzie w Niemczech udać się po pomoc. Pierwsze, co zrobiłam – poszłam do mojego ginekologa. Przepisał mi on tabletki, które stosuje się normalnie w sytuacji, gdy chce się radykalnie skończyć karmić, powodujące zaprzestanie produkcji mleka – ja miałam brać po prostu niewielką ilość tego lekarstwa. Ale skutki uboczne są podobno straszne: bardzo uciążliwe migreny, kłopoty z krążeniem, zawroty głowy, senność itp. A ja i tak byłam już wystarczająco padnięta i nie chciałam się dodatkowo faszerować takimi pigułkami. Dlatego tabletki schowałam do szuflady i szukałam dalej.

Z polecenia trafiłam na stronę niemieckiego oddziału międzynarodowej organizacji La Leche Liga, zajmującej się doradztwem laktacyjnym, gdzie z kolei znalazłam informację na temat tzw. Stilltreff czyli spotkań matek karmiących z doradcą laktacyjnym, którym tak naprawdę jest inna, doświadczona mama (doradcą w La Leche Liga może zostać kobieta, która karmiła swoje dziecko minimum rok). Miałam nadzieję, że taka osoba podpowie mi jakieś techniczne rozwiązania, dzięki którym uda nam się odstawić silikonowe kapturki i ponownie cieszyć się wolnością od tych środków pomocniczych oraz niebolesnym karmieniem. Spotkanie było owszem ciekawe, ale niestety nie przyniosło oczekiwanych skutków – mimo iż natychmiast starałam się zastosować porady innych mam, Synek nie chciał łapać piersi bez tych nakładek i w końcu pogodziłam się z tym, że jeśli nadal chcę karmić, muszę ich używać. I liczyć się z tym, że co jakiś czas któryś z kanałów mlecznych się zatka i będę musiała naświetlać, ogrzewać, chłodzić piersi lub brać globulki…

Ostatecznie moje problemy z karmieniem skończyły się dopiero po jakiś 4 miesiącach, podczas których chodziłam na różne spotkania, dzwoniłam do rozmaitych poradni, przychodni, klinik, radziłam się położnych, pielęgniarek i lekarzy. Problemy te nie minęły jednak samoistnie – pomogła nam dopiero wizyta u osteopaty! A wybraliśmy się do niego z zupełnie innego powodu, ponieważ Synek miał duże kłopoty z zasypianiem i ogólnie ze snem i chcieliśmy się przekonać, czy jest jakiś powód tej „dolegliwości”. Osteopatia w Polsce to dopiero raczkująca dziedzina, a w Niemczech ma już trochę dłuższą tradycję, dlatego jest ona dosyć popularna wśród rodziców niemowlaków. Jedna z koleżanek poleciła mi specjalistę, u którego była ze swoją córką i do niego właśnie wybraliśmy się całą rodziną. Opowiedziałam mu o tym, jak wyglądał poród, jakie przeszkody napotkaliśmy i jak się ogólnie zachowuje nasz Synek. Osteopata stwierdził, że Synek jest „krzywy”, tzn. że ma jakieś napięcie w odcinku szyjnym (powstałe prawdopodobnie podczas porodu) i w odpowiedni sposób miejsce to masował i rozluźniał. Swoim palcem rozmasowywał Synkowi również podniebienie (tak to przynajmniej wyglądało). W sumie byliśmy u niego 3 razy, ale już po pierwszej wizycie w przeciągu kilku kolejnych dni mogliśmy odstawić silikonowe nakładki! Po prostu nie były już one Synkowi potrzebne, co łatwo można było zauważyć podczas karmienia. Prawdopodobnie miał jakąś blokadę w okolicach języka, która uniemożliwiała prawidłowe ssanie i powodowała rany na brodawkach. Był to więc taki „błąd techniczny”, który został wyeliminowany przez specjalistę. I od tej pory karmienie stało się dla nas obojga niezwykłym i bardzo przyjemnym doświadczeniem. I jestem dumna, że wytrwałam te trudne 4 miesiące, bo było warto!

Nasza przygoda z karmieniem trwała w sumie rok. Przełomem była wspomniana wizyta u osteopaty (polecam ją każdemu noworodkowi – rodzice nie są w stanie zauważyć niektórych schorzeń, które specjalista wykryje i wyleczy w parę minut, w trudniejszych przypadkach podczas kilku sesji!). Ale chciałabym dodatkowo podpowiedzieć kilka praktyczny rad, które ułatwiały mi naszą laktacyjną codzienność:

• w trudnych momentach oraz przy wielu pytaniach zostających bez odpowiedzi pomagała mi książką Hanny Lotroph „Stillbuch” (niestety tylko po niemiecku). Kupiłam ją na Amazonie za jakieś 4 euro. Pozycja ta zawiera bardzo dużo niezwykle praktyczny porad oraz rozwiązań i dodaje wiary w momentach zwątpienia we własne macierzyństwo. Dodatkowo autorka powołuje się na wiele przykładów z życia, również na własne doświadczenia laktacyjne, co bardzo oswaja z tematem i ewentualnymi problemami;
• dużo lepiej karmiło mi się na specjalnej poduszce do karmienia, mającej kształt rożka, zwłaszcza jak Synek był malutki. Dzięki poduszce łatwiej było mi ustawić Synka w odpowiedniej pozycji i przestał mnie boleć kręgosłup od ciągłego schylania się. Poduszka ta sprawdziła się również podczas karmienia w pozycji leżącej – kładłam ją za Synkiem i dzięki temu nie przekręcał się z boku na plecy;
• miałam w domu własny elektryczny laktator, ale gdy ze względu na kolejny zator, pierś ponownie stała się twarda jak kamień postanowiłam spróbować odciągania pokarmu z profesjonalnym laktatorem wypożyczonym z apteki (dostałam receptę na niego od mojego ginekologa i koszty wypożyczenia pokryła kasa chorych) i efekt był o wiele lepszy, a przy tym wielka oszczędność czasu i zero hałasu (mogłam odciągać pokarm, np. gdy Synek spał);
• z tych spotkań matek karmiących, w jakich uczestniczyłam (wspomniałam o tym powyżej), wywiązały się bardzo fajne znajomości i były one zawsze dobrą okazją do wymiany myśli, podzielenia się innymi, codziennymi problemami, a nawet do wspólnych spacerów, obiadów i dodatkowych spotkań z dziećmi. Na stronie Stillgruppen można znaleźć listę takich spotkań, odbywających się w Monachium. Dodatkowo polecam odwiedzenie strony La Leche Liga:  www.lalecheliga.de, na której m. in. można za niewielkie pieniądze zamówić wartościowe materiały edukacyjne dotyczące karmienia, radzenia sobie z różnymi problemami, wprowadzania posiłków stałych itp. Zainteresowanym polecam również przeglądanie magazynu „Kidsgo” lub jego internetowego wydania www.kidsgo.de, gdzie znaleźć można wiele propozycji spotkań m. in. wokół tego tematu.